Midden in de IJssel-uiterwaarden van Diepenveen is afgelopen jaar een heel nieuwe en bijzondere boerderij gebouwd; de ‘Natuurderij Keizersrande’. Het gaat om een bijzonder samenwerkingsproject in het kader van ‘Ruimte voor de rivier’. De belangen van natuur, landbouw, ecologie, economie en recreatie worden hier gecombineerd met die van (hoog water op) de IJssel.
Biologisch boerin Annette Harberink melkt inmiddels ruim dertig, vooral roodbonte, MRIJ-koeien. Komende jaren moet dat aantal uitgebreid worden naar tussen de tachtig en negentig stuks. Er wordt nog druk gebouwd, maar zowel de stal als het hoofdgebouw vallen nu al op door de speciale vormen en het gebruik van veel hout. Aan drie kanten is er ook een betonnen muur gebouwd tegen hoog water, maar die maakt een natuurlijke indruk door onder meer drie kleurvarianten en het gebruikte ruwe kistwerk. Die dijkmuur ontbreekt alleen aan de achterkant (bij de IJsseldijk zelf), maar volgens de boerin is het risico op een overstroming daar heel klein. “Dan moet het water wel heel erg hoog komen. Het was bij de voorbereidingen ook een kwestie van geven en nemen. Zo’n muur rond het hele bedrijf, net zo hoog als de IJsseldijk zelf, zat er niet in.”
In september moet alles klaar zijn, waaronder ook het woongedeelte voor het vier leden tellende gezin Harberink (eerste verdieping) en een ontvangstruimte, kantine en appartement voor stagiaires (begane grond). Uiteraard met een bijzonder uitzicht op de IJssel waar in het kader van het landelijke project ‘Ruimte voor de rivieren’ nieuwe riviergeulen worden uitgegraven en gebaggerd. ‟Eind dit jaar zijn ze klaar, zo zei iemand van waterschap Groot Salland. Daar hou ik ze aan”, zo benadrukt Harberink.
Door de bijzondere architectuur zijn de kosten hoger dan normaal; ‟Ik schat zo’n 25 procent extra vergeleken met een gewone nieuwe boerderij. Vooral het ontwerp was duurder en sommige gebruikte materialen. Als biologisch bedrijf moeten we veel opslaan, daarom is er zo’n hoge schuur gebouwd. Van de 150 ha. die we hier pachten van het IJssellandschap is 120 ha. botanisch grasland, dus met veel kruiden en dergelijke. Op de rest verbouwen we granen en luzerne voor onze dieren. We hoeven niks aan te kopen, dat hoort ook bij de uitgangspunten van een biologisch dynamisch bedrijf.‟
Het bijzondere project trekt veel bekijks. Onder de bezoekers toeristen en streekbewoners, maar ook bijvoorbeeld een internationaal gezelschap van Duitse, Franse, Engelse en Belgische waterexperts. Deze kwamen in het kader van het Europese Alfa-project kijken naar dit ‘waterfriendly farming’. En misschien overnemen, want bij Parijs worden al soortgelijke plannen ontwikkeld. Er zijn speciale routes rond de boerderij door de Keizers- en Stobbenwaarden met de nieuwe uitgegraven riviergeulen te vinden. Zoals een ‘Struinroute’ die door het educatief natuur- en milieucentrum De Ulebelt in Deventer is gemaakt.
‟Ik wil al die bezoekers graag alles vertellen, maar ik ben ook nog boerin en heb dus mijn werk. Dit is wel een gewone onderneming ondanks het bijzondere karakter. Mijn koeien moeten er voor zorgen dat Deventer droge voeten houdt. Dat doen ze door alle opslag en struikjes langs de geulen weg te vreten. Daardoor kan het bij hoog water snel blijven doorstromen. In het najaar hoef ik er zelf nog maar een keertje langs voor wat machinaal snoei- en kapwerk.‟
De melk van de eerste dertig koeien gaat nu nog naar Eko Holland die het levert aan verwerkers van biologische zuivel. “Maar over vijf jaar hoop ik deze melk onder eigen naam af te kunnen zetten in eigen stad en regio.”