De schalie houdende lagen van Nederland worden overlapt door een kwart van alle wingebieden van Vitens. Onder deze gebieden valt ook Diepenveen. Dit blijkt uit een kaart die is gepubliceerd door Waterbedrijf Vitens.
Waterbedrijf Vitens exploiteert rondom de Randerstraat een groot waterwinbedrijf. Op 40 hectare grond wordt jaarlijks 4 miljoen m3 drinkwater gewonnen dat na zuivering uit uw kraan komt. Dat is bij het huidige gebruik goed voor de drinkwatervoorziening van bijna 42.000 huishoudens. Pakweg net genoeg voor de hele(!) gemeente Deventer. Vitens beheert het waterwingebied Diepenveen als natuurgebied. Loopt dit gebied kans slachtoffer te worden van de winning van het gas?
Wat is schaliegas?
Schaliegas is een zogenaamd onconventioneel gas. In tegenstelling tot conventioneel gas, dat makkelijk te winnen is door middel van verticale boringen, is onconventioneel gas moeilijk winbaar omdat het zich in de hardere bodemlagen bevindt. Om het gas vrij te krijgen uit de harde lagen is een constante bewerking nodig, die wordt fracken genoemd.
Hoewel de naam doet vermoeden dat schaliegas een bijzonder soort gas is, is schaliegas gewoon aardgas. Schalie is opgedroogde en versteende modder van oude, ondiepe zeeën en is een harde bodemlaag. Schaliegas zit gevangen in de schalie en is daarom moeilijk te winnen.
Hoe wordt schaliegas gewonnen?
Conventioneel gas bevindt zich in een poreuze laag die, eenmaal aangeboord, tot tachtig procent van het gas vrij kan geven. Hoewel dit proces in de realiteit niet zo makkelijk is als beschreven, blijft het een stuk eenvoudiger dan het winnen van onconventioneel gas.
Om het Nederlandse schaliegas te winnen moet de schalie op ongeveer drie kilometer diepte worden gebroken. Alleen dan kan het gas vrijkomen en worden opgevangen. Om de aarde te breken wordt een mengsel van water, zand en chemicaliën de aarde ingespoten. Het mengsel zorgt ervoor dat de schalielaag breekt en het gas vrijkomt.
Wat zijn de nadelen van deze methoden?
De economische voordelen van schaliegas zijn groot, maar er is een lange lijst met mogelijke nadelen. Tegenstanders wijzen op twee belangrijke mogelijke nadelen van het winnen van schaliegas. Zij vrezen vervuiling van waterbronnen en seismische effecten voor omwonenden van de boorlocaties.
Onderzoek wijst uit dat de critici wel eens gelijk kunnen hebben. Een onderzoek uit de Verenigde Staten laat zien dat in de omgeving van boorputten tot zestig keer zoveel methaan in het drinkwater zat dan toegestaan. Hoewel dit niet direct gevaarlijk is voor de volksgezondheid, zorgt het methaan wel voor bijverschijnselen. Zo ontstaat er explosiegevaar en wordt water dat uit de kraan komt gevaarlijk omdat er gas meekomt (zie onderstaande filmpje).
Ook de vervuiling van grondwater is een kwestie die goed in de gaten gehouden dient te worden. In de Verenigde Staten bleek dat naast de vervuiling met methaan, ook de chemicaliën op sommige plaatsen het water hadden vervuild.
Of het boren naar schaliegas ook leidt tot aardbeving staat niet vast. Wel zijn er sterke aanwijzingen dat het water en de chemicaliën die achterblijven de kans op seismografische activiteit verhogen. Zo zagen onderzoekers het aantal aardbevingen in het midden van de Verenigde Staten in de periode 2001-2011 met factor zes toenemen. Een stijging die volgens de onderzoekers niet toevallig samenvalt met de verhoogde activiteit in de winning van gas en olie.
